dr hab. Ewa Deptuchowa, prof. IJP PAN
adres e-mail: ewade@interia.plKierownik Pracowni Języka Staropolskiego
Wykształcenie
- - 1969 magister filologii polskiej, Uniwersytet Jagielloński
- - 1973 magister filologii słowiańskiej (bohemistyka), Uniwersytet Jagielloński
- - 1982 doktor nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa, Instytut Języka Polskiego PAN w Krakowie
- - dr hab. nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa, Instytut Języka Polskiego PAN w Krakowie
Członkostwo w gremiach naukowych
- - członek Komisji Językoznawstwa Oddziału Krakowskiego PAN
Obszary zainteresowań naukowych
- - historia języka
- - leksykologia, leksykografia historyczna
- - paleografia
- - interpretacja tekstów staropolskich
Uczestnictwo w projektach badawczych
- - 2018 kierownik projektu badawczego nr 1H 17 0201 85 finansowanego w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki w latach 2018-2022
pt. "Baza leksykalna średniowiecznej polszczyzny (do 1500 r.) Fleksja"
realizowanego w IJP PAN w Krakowie.
- - 2017 kierownik projektu badawczego nr UMO-2016/21/B/HS2/01249 finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki
pt. "Słownictwo polskie w XV-wiecznych rozariuszach łacińskich. Studium porównawcze" realizowanego w IJP PAN w Krakowie.
- - 2009-2012 kierownik projektu badawczego nr NN104091837 finansowanego
przez Narodowe Centrum Nauki
pt. "Skarbnica leksyki staropolskiej" realizowanego w IJP PAN w Krakowie.
- - 2002-2006 udział w projekcie badawczym zamawianym nr PBZ/KBN/064/H01/2001,
finansowanym przez Komitet Badań Naukowych, pt. "Biblioteka zabytków
polskiego piśmiennictwa średniowiecznego" pod kierownictwem prof. dra hab. Wacława Twardzika, realizowanym w IJP PAN w Krakowie.
- - 2000-2004 udział w projekcie badawczym nr 1 H01D/018/19, finansowanym przez Ministerstwo Nauki i Informatyzacji,
pt. "Elektroniczny korpus ciągłych tekstów staropolskich (do 1500 r.)"
realizowanym w IJP PAN w Krakowie pod kierownictwem prof. dra hab. Wacława Twardzika, realizowanym w IJP PAN w Krakowie.
Publikacje książkowe
- Rozariusze z polskimi glosami, pod red. nauk. E. Deptuchowej; opracowali: E. Deptuchowa, M. Frodyma,
K. Jasińska, M. Klapper, D. Kołodziej, M. Leńczuk, L. Szelachowska-Winiarzowa, Z. Wanicowa, Kraków 2020. - Słownik staropolski. Suplement cz. I (verba absentia),
pod red. nauk. E. Deptuchowej,
opracowali: E. Deptuchowa, M. Eder, M. Frodyma, M. Klapper, D. Kołodziej, M. Kozłowska, M. Leńczuk,
L. Szelachowska-Winiarzowa, W. Twardzik, Z. Wanicowa, Z. Wójcikowa, F. Wysocka, Kraków 2014. - E. Deptuchowa, Odpowiedniki czeskiego aorystu w Biblii królowej Zofii (Genesis-Iosue), Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 2008, s. 155.
- Opis źródeł Słownika staropolskiego, pod red. W. Twardzika,
we współpracy z E. Deptuchową i
L. Szelachowską-Winiarzową, opracowali: E. Belcarzowa, E. Deptuchowa, M. Frodyma, K. Kalicka, M. Leńczuk,
L. Szelachowska-Winiarzowa, Z. Wójcikowa, Kraków 2005. - Mały słownik zaginionej polszczyzny, pod red. nauk. F. Wysockiej,
opracowali: E. Deptuchowa, M. Frodyma,
L. Szelachowska-Winiarzowa, F. Wysocka, Kraków 2003. - Słownik staropolski, t. XI, z. 8, red. Zespół,
opracowali: E. Belcarzowa, E. Deptuchowa, M. Frodyma, K. Kalicka, T. Kalicki,
M. Kucała, K.M. Solecka, L. Szelachowska-Winiarzowa, W. Twardzik, Z. Wanicowa,
Z. Wójcikowa,
F. Wysocka, Kraków 2002. - Słownik staropolski, t. XI, z. 7, red. S. Urbańczyk i Zespół,
opracowali: E. Belcarzowa, E. Deptuchowa,
M. Frodyma, K. Kalicka, T. Kalicki, M. Kucała, K.M. Solecka, L. Szelachowska-Winiarzowa, W. Twardzik,
Z. Wanicowa, Z. Wójcikowa, F. Wysocka, Kraków 2001. - Peregryn z Opola, Kazania de tempore i de sanctis, red. naukowy ks. J. Wolny,
przekład J. Mrukówna, weryfikacja przekładu i opracowanie filologiczne łacińskich
kazań średniowiecznych E. Deptuchowa,
L. Szelachowska-Winiarzowa, Z. Wanicowa, Kraków-Opole 2001, s. 630. - Słownik staropolski, t. XI, z. 1-6, red. S. Urbańczyk,
opracowali: E. Belcarzowa, E. Deptuchowa, M. Frodyma,
K. Kalicka, T. Kalicki, M. Kucała, K.M. Solecka, L. Szelachowska-Winiarzowa, W. Twardzik,
Z. Wanicowa, Z. Wójcikowa, F. Wysocka, Kraków 1996-2000. - Słownik staropolski, t. X, red. S. Urbańczyk,
opracowali: J. Bal, E. Belcarzowa,
E. Deptuchowa, K. Kalicka, T. Kalicki, M. Kucała, J. Stolarczyk, W. Twardzik, Z. Wanicowa, L. Winiarzowa,
F. Wysocka, Wrocław-Kraków 1988-1993. - E . Deptuchowa, Odpowiedniki łacińskiego passivum w psałterzach staropolskich. Prace Instytutu Języka Polskiego nr 59, Wrocław 1985, s. 152.
- Słownik staropolski, t. IX, red. S. Urbańczyk,
opracowali: J. Bal, E. Belcarzowa,
E. Deptuchowa, W. Górecka, K. Kalicka, T. Kalicki, M. Kucała, K. Margańska, A. Sikora,
L. Sowa, W. Twardzik, Z. Wanicowa, L. Winiarzowa, F. Wysocka, J. Zamościńska-Kucałowa, Wrocław 1982-1987. - Słownik staropolski, t. VIII, red. S. Urbańczyk,
opracowali: J. Bal, E. Belcarzowa,
E. Deptuchowa, W. Górecka, D. Janeczkowa, K. Kalicka, T. Kalicki, M. Kucała, K. Margańska, W. Twardzik,
Z. Wanicowa, L. Winiarzowa, F. Wysocka, J. Zamościńska-Kucałowa, Wrocław 1977-1981. - Słownik staropolski, t. VII, red. S. Urbańczyk,
opracowali: J. Bal, E. Belcarzowa,
E. Deptuchowa, W. Górecka, K. Kalicka, T. Kalicki, M. Kucała, K. Margańska, J. Reczek, H. Safarewiczowa,
K. Solecka, T. Stanek, W. Twardzik, Z. Wanicowa, L. Winiarzowa, F. Wysocka, J. Zamościńska-Kucałowa, Wrocław 1973-1977. - Słownik staropolski, t. VI, red. S. Urbańczyk,
opracowali: J. Bal, E. Belcarzowa,
J. Boryś, S. Dobeszowa, E. Deptuchowa, W. Górecka, K. Kalicka, T. Kalicki, M. Kucała, W. Namysłowska,
J. Reczek, H. Safarewiczowa, T. Stanek, L. Szelachowska-Winiarzowa, W. Twardzik, Z. Wanicowa, F. Wysocka, Wrocław 1970-1973.
Artykuły
- O potrzebie nowego opracowania fleksji staropolskiej, [w:] W kręgu dawnej polszczyzny, pod red. M. Mączyńskiego, E. Horyń, E. Zmudy, t. VII (2020), s. 9 -21.
- O projekcie Korpusu polszczyzny do 1500 roku, Poradnik Językowy z. 8 (2020), s. 7-16
(we współautorstwie z K. Jasińską, M. Klapper, D. Kołodziej). - Halina Safarewiczowa - językoznawca, leksykograf, wykładowca, [w:] My z Nich 2, Spuścizna językoznawców drugiej połowy XX wieku, redakcja naukowa Z. Greń, K. Kleszczowa i Z. Zaron, Warszawa 2018, s. 155-167.
- Glosowane rozariusze łacińskie jako źródło w badaniach nad średniowieczną polszczyzną, Język Polski XCVIII (2018), s. 84-96 (wraz z M. Frodymą).
- Refleksja nad spuścizną naukową Stanisława Urbańczyka, [w:] My z Nich 2. Spuścizna językoznawców drugiej połowy XX wieku, redakcja naukowa Z. Greń, K. Kleszczowa i Z. Zaron, Warszawa 2018, s. 181-193.
- Marian Kucała - wybitny badacz historii i dialektów polszczyzny, [w:] My z Nich 2. Spuścizna językoznawców drugiej połowy XX wieku, redakcja naukowa Z. Greń, K. Kleszczowa i Z. Zaron, Warszawa 2018, s. 59-73.
- Warsztat współczesnego leksykografa historycznego, [w:] Historia języka w XXI wieku. Stan i perspektywy, pod red. M. Pastuch i M. Siuciak przy współpracy K. Wąsińskiej i W. Wilczek, Katowice 2018, s. 219-228.
- Jeszcze o aoryście w staropolszczyźnie, Studia Linguistica 12 (2017), Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis, s. 61-66.
- Profesor Marian Kucała - historyk języka, leksykograf i dydaktyk, LingVaria XI (2016), nr 1 (21), s. 217-225.
- Czy potrzebna jest errata do "Słownika staropolskiego", [w:] Dawne z nowym łącząc... In memoriam Mariani Kucała, pod red. nauk. J. Klimek-Grądzkiej, M. Nowak, Lublin 2016, s. 219-227.
- O suplemencie do "Słownika staropolskiego" w przededniu jego wydania, [w:] W kręgu dawnej polszczyzny, t. II, pod red. M. Mączyńskiego, E. Horyń, E. Zmudy, Kraków 2016, s. 151-161.
- Wacław Twardzik (1937-2014), nekrolog, Język Polski XCIV (2014), s. 364-368.
- Skarbnica leksyki staropolskiej, Język Polski XCIV (2014), s. 250-264, (wraz z M. Frodymą, L. Szelachowską-Winiarzową, Z. Wanicową, F. Wysocką).
- O suplemencie do Słownika staropolskiego, [w:] Cum reverentia,
gratia, amicitia... Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi
Bogdanowi Walczakowi, pod red. J. Migdał i A. Piotrowskiej-Wojaczyk,
t. I,
Poznań 2013, s. 407-415. - Słownik staropolski, red. S. Urbańczyk, Kraków 1953-2002, Poradnik Językowy, z.6, 2012, s. 100-109.
- Informacja o badaniach zespołowych prowadzonych w Zakładzie Historii Języka Polskiego PAN w Krakowie, LingVaria V (2010), nr 2 (10), s. 237-240.
- Tajemnice staropolskich glos, LingVaria V (2010), nr 2 (10), s. 105-111 (wraz z Z. Wanicową).
- Publikacje Profesora Stanisława Urbańczyka w zakresie językoznawstwa
polonistycznego, [w:] Język polski - wczoraj, dziś, jutro, pod red.
B. Czopek-Kopciuch i P. Żmigrodzkiego, wyd. Lexis, Kraków 2010,
s. 15-23. - Leksemy z przedrostkowym z- w Słowniku staropolskim, Biuletyn PTJ LXV (2009), s. 201-214.
- Czy staropolskie zaję to aoryst?, [w:] Aemonitates vel lepores philologiae,
pod red. R. Laskowskiego i
R. Mazurkiewicza, Kraków 2007, s. 78-80. - Uwagi polemiczne, Poznańskie Spotkania Językoznawcze, t. VII, pod red. Z. Krążyńskiej i Z. Zagórskiego, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań 2001, s. 161-163, (wraz z L. Szelachowską-Winiarzową).
- Problemy typu przyć//przyjć, przymować//przyjmować, Poznańskie
Spotkania Językoznawcze, t. VII,
pod red. Z. Krążyńskiej i Z. Zagórskiego, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk,
Poznań 2001, s. 59-70. - Funkcje i znaczenia przedrostka za- w staropolskich czasownikach
odczasownikowych, Studia historycznojęzykowe III, pod red. K. Rymuta i
W. R. Rzepki, Prace Instytutu Języka Polskiego nr 111,
Kraków 2000, s. 145-153, (wraz z Z. Wanicową). - Polski pustelnik na tle słowiańskim, Język Polski LII (1972), s. 207-211.
- Tłumaczenie artykułu prof. Bohuslava Havránka, 50. Rocznik
Języka Polskiego, Język Polski LI (1971),
s. 241-244.
Recenzje
- A. Słoboda, Liczebnik w grupie nominalnej średniowiecznej polszczyzny.
Semantyka i składnia., Poznań 2012,
s. 254, Język Polski XCIII (2013), s. 119-122. - Z. Wanicowa, Ignota, dubia et reperta. Czytać i rozumieć staropolszczyznę. Wydawnictwo LEXIS, Kraków 2009, Język Polski XC (2010), s. 389-390.
- I. Kwilecka, Studia nad staropolskimi przekładami Biblii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Wydział Teologiczny, Studia i Materiały 66, Poznań 2003, Język Polski LXXXV (2005), s. 385-391.
- Viribus Unitis, Księga poświęcona Profesor Monice Gruchmanowej
w 75-lecie urodzin, Polonica, t. XX (2000),
s. 333-337. - Slavica Pragensia, t. XXXIV. Sborník k pocte stého výročí
narození akademika Bohuslava Havránka, Acta Universitatis Carolinae,
Philologica 1-3, 1990, Univerzita Karlova - Praha, s. 446,
Język Polski LXXIV (1994),
s. 371-375. - Studia Polonistyczne, t. XIII (1985), Poznań 1986, s. 212; t. XIV/XV (1986/1987), Poznań 1987, s. 410; t. XVI/XVII (1988/1989), Poznań 1991, s. 483; t. XVIII/XIX (1990/1991), Poznań 1992, s. 336, Język Polski LXXIII (1993), s. 369-376.
- K. Weyssenhoff-Brożkowa, Wpływ polszczyzny na łacinę średniowieczną w Polsce, Prace Instytutu Języka Polskiego nr 73, Kraków 1991, s. 100, Język Polski LXXIII (1993), s. 208-211.
Sprawozdania
- Ogólnopolska konferencja pt. Rozwój systemu słowotwórczego. Katowice 24-25 maja 1994 r., Język Polski LXXIV (1994), s. 383-385.
- Sprawozdanie z Kolokwium mediewistycznego dedykowanego prof. S. Urbańczykowi, Poznań 24-25.03.1993 r., Język Polski LXXIII (1993), s. 142-149, (wraz z L. Szelachowską-Winiarzową i Z. Wanicową).
- Sprawozdanie z obrad XLIV Zjazdu PTJ, Język Polski LXVII (1987), s. 126-131 (wraz z Z. Wanicową).
- IV posiedzenie Międzynarodowej Komisji Słowiańskich Języków Literackich w Moskwie, Język Polski LV (1975), s. 387-389.
Publikacje multimedialne
- Transliteracja i transkrypcja wraz z aparatem krytycznym pierwszej połowy Biblii królowej Zofii (Genesis - Iosue),
[w:] Biblioteka zabytków polskiego piśmiennictwa średniowiecznego,
pod kierunkiem W. Twardzika, opracowali: E. Belcarzowa,
E. Deptuchowa, M. Frodyma, M. Kucała, M. Leńczuk, K. Porosło, W.R. Rzepka,
L. Szelachowska-Winiarzowa, W. Twardzik, Z. Wanicowa, Z. Wójcikowa, W. Wydra, F. Wysocka, Kraków 2006, (płyta DVD). - Korpus tekstów staropolskich do roku 1500, red. W. Twardzik, Kraków 2003. (zob.)
- Słownik staropolski, red. Stanisław Urbańczyk, Kraków 1953-2002,
[w:] Słowniki dawne i współczesne. Internetowy przewodnik edukacyjny,
red. Mirosław Bańko, Magdalena Majdak, Maciej Czeszewski,
Warszawa 2011, (wraz z A. Liberek). (zob.)
Udział w konferencjach z referatami, odczyty
- "O potrzebie nowego opracowania fleksji staropolskiej",
Ogólnopolska Konferencja Historycznojęzykowa "W kręgu dawnej polszczyzny", Kraków 5-6.12.2019 r.
organizator: Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie. - "Nowości w badaniach nad staropolszczyzną",
Konferencja naukowa w 110. Rocznicę urodzin Stanisława Urbańczyka, Kraków 18.10.2019 r.,
organizator: Wydział Filologiczny PAU. - "Refleksja na spuścizną Profesora Stanisława Urbańczyka",
XI spotkanie z cyklu "My z Nich", Warszawa 1.12.2017 r.,
organizator: Instytut Polonistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego. - "Wpływ rozariuszy na wzbogacenie leksyki staropolskiej" (wraz z M. Frodymą),
LXXV Zjazd Polskiego Towarzystwa Językoznawczego. Źródła w badaniach językoznawczych,
Łódź 18-19.09.2017 r.,
organizatorzy: Polskie Towarzystwo Językoznawcze, Wydział Filologiczny Uniwersytetu Łódzkiego. - "Prof. Maria Karpluk - historyk języka",
Posiedzenie Komisji Językoznawstwa PAN, Kraków 29.03.2017 r.,
organizator: Komisja Językoznawstwa Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. - "Warsztat współczesnego leksykografa historycznego",
Kongres Historyków Języka, Katowice 13-15.04.2016 r.,
organizator: Uniwersytet Śląski w Katowicach. - "Prof. Marian Kucała - historyk języka, leksykograf, dydaktyk",
Posiedzenie Komisji Językoznawstwa PAN, Kraków 28.10.2015 r.,
organizator: Komisja Językoznwstwa Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. - "Dlaczego potrzebna jest errata do Słownika staropolskiego?",
Polszczyzna dawna i współczesna. In memoriam Mariani Kucała..., Lublin 20-21.10.2015 r.,
organizator: Katolicki Uniwersytet Lubelski. - "Wspomnienie o śp. prof. Marianie Kucale",
Zjazd Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, Kielce 28-29.09.2015 r.,
organizator: Polskie Towarzystwo Językoznawcze. - "O suplemencie do Słownika staropolskiego w przededniu wydania",
Międzynarodowa konferencja historycznojęzykowa. W kręgu dawnej polszczyzny, Kraków 4-5.12.2014 r.,
organizator: Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie. - Skarbnica leksyki staropolskiej - ukończony grant Pracowni
Języka staropolskiego,
(wraz z M. Frodymą, L. Szelachowską- Winiarzową, Z. Wanicową i F. Wysocką),
Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, Kraków, 19.03.2013 r. - Publikacje Profesora Stanisława Urbańczyka w zakresie
językoznawstwa polonistycznego.
Język polski - wczoraj, dziś, jutro. W 100. rocznicę urodzin Prof. S. Urbańczyka, Kraków 24-25.04.2009 r., organizator: Instytut Języka Polskiego PAN w Krakowie. - Z historii Słownika staropolskiego.
Posiedzenie Komisji Językoznawstwa PAN. Warsztaty leksykograficzne, Kraków 29.06.2000 r. - Problemy typu przyć//przyjć, przymować//przyjmować.
Historyczne aspekty badań polszczyzny, Poznań 15-17.12.1999 r.,
organizator: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. - Funkcje i znaczenia przedrostka za- w staropolskich czasownikach odczasownikowych,
(wraz z Z. Wanicową),
Rozwój polskiego systemu językowego, Mogilany 29-30.09.1997 r.,
organizator: Instytut Języka Polskiego PAN w Krakowie.